………………. LİSESİ 2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 10. SINIFLAR TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILI SORULARI
Çağırdılar. Dedem Korkut gelir oldu. Oğlanı alıp babasına vardı. Dede Korkut oğlanın babasına söylemiş, görelim hanım ne söylemiş: Der:
Hey Dirse Han beylik ver bu oğlana
Taht ver erdemlidir
Boynu uzun büyük cins at ver bu oğlana
Biner olsun hünerlidir
…..
Bayındır Han'ın ak meydanında bu oğlan cenk etmiştir, bir boğa öldürmüş senin oğlun, adı Boğaç olsun, adını ben verdim yaşını Allah versin dedi. Dirse Han oğlana beylik verdi, taht verdi.
- Dede Korkut Hikâyelerinden alınan yukarıdaki metinden hareketle Dede Korkut Hikâyeleri’nin destanlardan farklı iki yönünü yazınız. ( 4 puan)
- Dede Korkut Hikayeleri ile ilgili boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz. (6 puan)
- Yukarıdaki metin …………………..…………………..adlı hikâyeden alınmıştır.
- Dede Korkut Hikâyeleri, destan devrinden …………………………….…. geçişin ilk örnekleridir.
- Dede Korkut Hikâyeleri’nin iki yazma nüshasından biri …………….. Kitaplığı’nda, diğeri Almanya’nın ………….. şehrindeki Kral Kitaplığı’ndadır.
- Dede Korkut Hikâyeleri bir önsöz ve ………… hikâyeden oluşur.
- ………………………….. Hikâyesi’nde kuru bir çayın üzerine yaptığı köprüden geçenden otuz üç, geçmeyenden kırk akçe alan bir kahramanın hikâyesi anlatılır.
|
Ulu sabırla yüce devlet buldu Cümle hâli, sabırla güzel oldu
Bu haldeyken kuyuya kova indi Görüp onu Yusuf, o dem sevindi
Çektiler onu kuyudan dışarı Müjdeler ona ki başara sabrı ……. YUNUS EMRE |
3. Yanda yer alan şiirin nazım şekli nedir? Bu nazım şeklinin 2 özelliğini yazınız. (5 puan) CEVAP:
|
- Tanzimat’tan önce Türk edebiyatında günümüzdeki roman ve hikâyeyi karşılayan türler nelerdir? (5 puan)
CEVAP:
- Aşağıdaki boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz. (5 puan)
Türk edebiyatındaki ilk mesnevi …………………… yazdığı ………………..adlı eserdir.
Bir şairin yazdığı beş mesneviye …………… denir.
Yunus Emre’nin mesnevi türündeki eserinin adı ………………………....dir.
Hüsn ü Aşk adlı mesnevinin yazarı ……………………
- Aşağıdaki ifadelerin karşısına Tanzimat Dönemi’yle ilgiliyse (1), Servetifünun Dönemi’yle ilgiliyse (2), Milli Edebiyat Dönemi’yle ilgiliyse (3) yazınız. (5 puan)
Süslü bir dil kullanmışlar, sanat sanat içindir anlayışıyla hikâye yazmışlardır. ( )
Geleneksel öykü anlayışının etkileri görülür. ( )
Bu dönemin hikâye yazarlarından biri Ahmet Mithat Efendi’dir. ( )
Dönemin en önemli roman ve hikâyecisi Halit Ziya Uşaklıgil’dir. ( )
Türkçülük anlayışı etkili olmuştur. ( )
- Kutadgu Bilig’de yer alan alegorik (sembolik) karakterlerle ilgili bilgilerin olduğu aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz. (10 puan)
|
Kahraman |
İsim Anlamı |
Görevi |
Temsil Ettiği Değer |
|
Kün Togdı |
Gün Doğdu |
|
Adalet (hukuk, kanun) |
|
Ay Toldı |
Dolunay |
Vezir |
|
|
Ögdülmiş |
Övülmüş |
|
|
|
|
Uyanmış |
Derviş, zahit bir kişi |
Akıbet (hayatın sonu), kanaat |
- Divan u Lügati’t Türk’ün yazılış amacı nedir? (5 puan)
- Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz. (5 puan)
- Halk hikâyeleri ……………. ve …………….. tarafından anlatılırdı.
- Atabetü’l Hakayık adlı eserin yazarı …………..dır, eserin kelime anlamı …………………dır.
- Ahmet Yesevi’nin şiirlerine ………………. adı verilir.
|
ŞİİR
Alp Er Tunga öldi mü? Issız ajun kaldı mu? Ödlek öçin aldı mu? Emdi Yürek yırtılur
Ögreyüki mundag ok Munda adın tıldag ok Atsa ajun ugrap ok Taglar başı kertilir |
GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE Alp Er Tunga öldü mü? Kötü dünya kaldı mı? Felek öcünü aldı mı? Şimdi yürekler yırtılır.
Feleğin adeti böyledir Bundan başkası bahanelerdir Felek bir kez niyet edip ok atsa Dağların başı bile kertilir. |
- Yukarıdaki şiir İslamiyet öncesi Türk edebiyatına aittir. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında bu şiirlere ne ad verilirdi? Bu şiirlerin halk edebiyatında ve divan edebiyatında konu bakımından benzerlerine hangi isimler verilmiştir? (6 puan)
CEVAP:
Yukarıdaki şiirin nazım birimini, ölçüsünü, uyak düzenini ve ikinci dörtlükte yer alan bir edebi sanatı yazınız. (4 puan)
|
Nazım birimi |
|
|
Ölçüsü |
|
|
Uyak düzeni |
|
|
2. dörtlükte yer alan bir edebi sanat |
|
- “Bilmek” fiilini tabloda istenen özelliklerine göre çekimleyiniz.
|
Geniş zamanın olumsuzu 2. tekil kişi çekimi |
|
|
İstek kipinin birinci çoğul kişi olumsuz soru çekimi |
|
|
Emir kipinin üçüncü çoğul çekimi |
|
|
Gereklilik kipinin 1. tekil kişi çekimi |
|
|
Dilek-şart kipinin 2. tekil kişi çekimi |
|
- Aşağıdaki birleşik çekimli fiilleri örnekteki gibi adlandırınız.
|
Fiiller |
Hangi birleşik çekimde olduğu |
|
Gidecekti |
Gelecek zamanın hikâyesi |
|
Kapanmıştı |
|
|
Korkuyorlarmış |
|
|
Bilmeliydik |
|
|
Çalışmazsa |
|
- Aşağıdaki tabloda verilen fiillerin yapısını işaretleyiniz.
|
Fiil |
Basit |
Türemiş |
Birleşik |
|
Oynuyorlar |
|
|
|
|
Sorgulandı |
|
|
|
|
Duyacaklardı |
|
|
|
|
Bulamaz |
|
|
|
|
Geliverdi |
|
|
|
- Mustafakemalpaşa’dan mektup yazanlar, “İnsanların büyüklerinden veya karşılarındakilerden takdir görmeye ihtiyaçları var mıdır?” diye soruyorlardı.
Yukarıdaki cümlede ek fiilleri bularak ek fiillerin hangi görevde kullanıldığını yazınız. (isim soylu sözcükleri yüklem yapmak, birleşik çekimli fiil yapmak görevlerinden hangisi olduğu yazılacak.)
- Aşağıdaki cümlelerde yer alan fiillerin çatılarına göre ne tür fiiller olduğunu yazınız.
|
Cümle |
Öznesine Göre |
Nesnesine Göre |
|
Koşa koşa yoruldum. |
|
|
|
Geçen hafta eski dostlarla görüştük. |
|
|
|
Arkadaşımın beni sevdiğini biliyorum. |
|
|
|
Halılar çok güzel yıkanmış. |
|
|
- Aşağıdaki cümlelerde yer alan zarfları bularak hangi zarf çeşidine girdiklerini yazınız.
Sempatik hareketleriyle dikkat çeken adam çok tatlı konuşuyordu.
Öğrenciler galiba ödevlerini yapmamışlar.
İnsanlar eskiden komşusuna yardım ediyordu.
2017-12-24
49.45 KB
9